Wednesday, December 20, 2023

Novaj ordoj en pola - TVP

Hodiaŭ en mia lando estas haltigata ŝtata nacia televido TVP, faris tion nova registraro. Nova registaro konstatis, ke ĉiuj novaĵoj sendataj estis ĝis nun malveraj, precipe enlandaj. Al multo da civitanoj tiaj ŝanĝoj ne plaĉas kompreneble. Sed nova registaro volas enkondukti novajn ordojn. La situacio estas eksterordinara, ĉar tio ne okazis de 1989 jaro.

1 comment:

Piotr said...

Mi aldonu komenton de unu el politikistoj al noto: Malferma senleĝeco okazas antaŭ niaj okuloj. Politikistoj perforte transprenas publikajn instituciojn. En jurŝtato, estas la leĝo, kiu limigas la volon de la registaro kaj determinas ĝiajn potencojn. Hodiaŭ, nuda fizika forto laŭsupoze pravigas la kapricojn de tiuj en povo.

Indas konsideri, kial tio okazas. Kio estas malantaŭ ĉi tiu supozata restarigo de la jurŝtato, kiu fakte estas primitiva altrudo de politika volo.

Mi pensas, ke estas du bazaj fontoj de la nunaj agoj de la registaro de Donald Tusk. La unua rilatas al la estontaj politikaj planoj de la nuna ĉefministro. Ĝi estas ad hoc kaj persona en naturo. La dua koncernas la realan bazon de la politika disputo en Pollando post 1989, kaj estas do de fundamenta naturo.

La lastaj tagoj klare montras, ke la ĉefministro Tusk decidis efektivigi kun " fera konsistenco " radikalan, eksterleĝan politikan planon, kiu renkontas la atendojn de ultra-ekstremaj malamikoj de Juro kaj Justeco. Alivorte, li decidis iĝi la heroo de la sonĝoj de Roman Giertych. Kial? Li estas sendube instigita de malamo kaj venĝo por elmontri la veron pri sia regulo (2007-2014). Li verŝajne planas daŭrigi sian karieron ekster Pollando, do li perceptas la politikon de faligado de politika napalmo kiel sen sekvoj por li mem. Li verŝajne supozas, ke post irado al Bruselo li ne devos zorgi pri la anarkio kaj kaoso, kiujn li postlasos en Pollando.

Samtempe la nuna registaro klopodas restarigi la malnovan ordon, do la ordon de antaŭ 2015. Juro kaj Justeco estas reforma partio kiu rekonstruis ŝtatajn instituciojn por malaprobi evolulimojn radikitaj en la post-komunisma heredaĵo. La registaro de Donald Tusk volas restarigi ĉiujn dependecojn, sociajn grupojn kaj ligojn, kiuj konstruis la Trian Polan Respublikon. De la lastaj 8 jaroj, ili ĉiuj apartenas al la salono de la malakceptitaj, kiu envolvis sin en la standardon de la jurŝtato, kvankam fakte ilia devizo estis: lasu la aferojn kiel ili estis (t.e. de 1989 ĝis 2015). Ĉi tiuj estas homoj profunde konvinkitaj, ke la ŝtata potenco estas ilia, kaj, kiam balotantoj metas ĝin en aliajn manojn, tio estas signo, ke demokratio ne funkciis ĝuste.

Pro ĉi tiuj kialoj, mi kredas, ke ni estas ĉe la sojlo de nekredeble skandalaj decidoj de la registaro kaj la plimulto de la parlamento. Nek la Konstitucio nek la leĝo estas de plej granda valoro por ĉi tiu partio. Temas pri restarigo al potenco ĉiuj, kiuj tenis ĝin ĝis 2015. Tial estas tiel facile por ili efektivigi la principon, ke la celo pravigas la rimedojn. Tial, malgraŭ deklaraj programdiferencoj, politikistoj el la kontraŭkomunisma opozicio kaj la Pola Unuiĝinta Laborista Partio povas tiel facile interkonsenti. Ili starigas precedencojn kaj rompojn en la jura kulturo, kiuj povas havi nemaligeblajn negativajn sekvojn. Longtempe, hodiaŭ ni havas ĉiujn kialojn por zorgi pri la nacia komunumo.