Monday, December 31, 2012

La vintro - 2012

vintragreno
Mi traktas tiun ĉi noton, kiel kroniko pri la vintro.
Ĉu la vintro? Jes, ĝi daŭras ekde la unuaj tagoj de decembro. Komence estis ne tro peza kun temperaturo -5 ĝis -10 C gradoj, sed grade la temperaturo pligrandiĝis ĝis -17 C. La maldika tavolo de neĝo kovris teron, nur mallongan periodon, en mia regiono. Sed, tiu ĉi vintra vetero daŭris ĝis 24 de decembro, kaj poste forta vento ŝanĝis situacion. Sekvis degelado. Nuntempaj tagoj, ili malabundas froston,  neĝon eĉ pluvon.
Ni adiaŭas la vintron 2012 kun verdaj grenaj kampoj, kaj atendas malpacience ankaŭ pluan daŭran vintron en 2013. Ĝis baldaŭ...

Por rememoro, mi memoras la akran vintron 1978, oni nomigis ĝin, la vintro de jarcento, kun ega frosto, neĝo kaj ventego.

Sunday, December 30, 2012

La lageto - 15

...mia lageto
Lageto, mia lageto,
Hobio, mia pasio,
Vi donas al mi la sanon,
Ne, malsanon...
Sed, ĝi / pli ĝuste vi/ estas en mia koro simile,
Kiel ora valoro.
Kian deziron vi volas havi?
Nur unu, abundecon de la pura akvo,
Kaj, sufiĉe altan nivelon en ĝia bordoj.
Do, kiel aspektas la afero? Malbone!
Ho, Teruro.
Kion akuzi pri tio?
Simple, Klimaton, pli detale, ĝian ŝanĝon.

Vere, mi iom doloras pri la stato de malalta nivelo de akvo en lageto.
Mi ne memoras tian malbonan situacion, tuta manko de la pluvo.

Saturday, December 22, 2012

La taglibro - decembro

Al mi la monato decembro estas aparta, unue, ĉar ĝuste en decembro pasis 5 jarojn, kiam mi denove ekinteresiĝis pri Esperantujo. Tio estis la 2-an de decembro 2007, tiam mi klakis en klavaro de komputilo, kaj registriĝis ĉe Lernu. Vi certe turnis la atenton pri la vorto 'denove', sed tio, mi jam priskribis en la antaŭaj notoj.
Estas ankaŭ la ĉefa dato en nia Esperantujo la 15 de decembro, sed pri ĉi tiu datreveno aliulojn pli bele jam skribis.

La dua kaŭzo, kompreneble grava festo en tradicio de kristanoj. Kristnasko.
Do, Estimataj Legantoj, Observantoj.
Gajan, Feliĉan, Ĝojan Kristnaskan festan celebron, kaj feliĉan Novan Jaron 2013 al vi kaj viaj proksimuloj
bondeziras via modesta skribisto Piotr

La ĉi tiun belan bildkarton, mi ricevis de mia esperanta amiko el Litovio, kaj, ankaŭ per ĉi tiu vojo mi tre dankas. Dankon.


Kaj, la lasta kaŭzo, proza ne tro grava, hodiaŭ estas la plej mallonga tago de la jaro, vere simpla afero, ĉu ne?

Tuesday, December 18, 2012

Tio kaj alio - reveno

...loka lernejo
Ni ofte ne supozas, ke sorto ĵetas nin al neatendita loko, kaj, okazas ankaŭ,  ke ĝi estas favora kaj permesas elekti ŝatatan lokon. Tio trafis min. Mi, do trovis ĝuste ŝatatan anguleton, /kiel mi skribis al unu el amikoj/. Kiam, mi loĝis en urboj, Toruń, kaj poste Lipno, ofte pripensadis tiam, ĉu kunligi kun unu el ili, sed fine venkis la granda volo reveni al mia naskiĝloko.  Mi ne kaŝas, ke emociaj faktoroj ludis gravan rolon.
Mi ĉi tie naskiĝis, finis bazan lernejon, laboris ĉe gepatra bieneto, ofte banis en lago Kikolskie,/tiam tre kristale pura akvo/, kaj abunda familio.

Feliĉe, mi kaptis bonŝancon, kaj trovis konvenan lokon, etan surfacan teron,  kiu feliĉigis min. Komence tiu ĉi posedaĵo ne tro rapide estis en mia mano, ĉar jam estis la unua aĉetanto, sed li ne akiris konvenan kvanton da mono, por aĉeti ĝin. Kaj, mi aldonu la vendanto de terokampo postulis multe da mono. Tamen, mi aĉetis ĉi posedaĵon. Kaj, sekve konstruis la domon, do ĉio ĉi evoluis laŭvice...

Imagu, mia ĝojiĝo estas duobla, ĉar mia filino Ania laboras en loka lernejo, kiel instruistino de angla lingvo. Ŝi instruas en baza kaj gimnazia grado. Mi ankaŭ lernis en tiu lernejo, sed iam ekzistis nur unu grado de baza lernado.

Thursday, November 29, 2012

La aŭtuno - 2012

aŭtuna promeno...
Kia milda ĝi estas ĝis nun, kaj sufiĉe varma, sed ege seka, eĉ abeloj antaŭ du tagoj esprimis kontenton, aerumante siajn flugilojn. Novembraj tagoj preskaŭ sensunaj, grizbrunaj, kaj ili samtempe tiel mallongaj, ĉio ĉi aspektas malserene, nur de tempo al tempo alvenas pluveto,  sed vere, ne tro. /ĝi okazis dum hodiaŭ 4 horojn/
Daŭrigante la temon, mi ripetas la poeton:

... Fenestron pluv' batas, pluv batas aŭtuna
Kaj plaŭdas senĉese, enue, grizbruna...
Pluvgutoj frapetas laŭ ritm' neŝanĝema.
Plor' vitra, son vitra... funebra kant' ĝema.
Kaj grize lum' bribas dum tago sensuna...
Fenestron pluv' batas, pluv' batas aŭtuna...

Mi devas transiri tiun ĉi aŭtunan tempon en trankvilo kaj pacienco, simile kiel aŭtuna promeno de junaj cignoj kun gvido de plenkreskulo.

Friday, November 23, 2012

Esperanto - 10

Kial mi plue membriĝas al UEA, ĝuste pro tio, ke ĝi estas jam longdaŭra organizaĵo, kaj en ĝi agas konvinkitaj esperantistoj el la tuta mondo.

Ĉu financa krizo en la mondo malhelpas, ke malkreskas la nombro de anoj en tiu ĉi asocio, mi opinias, ke ne.
La kotizo por la jaro 2013 iomete plialtiĝis, sed tio ne estas grava faktoro por mi, do mi plue apartenas en UEA.
Kvankam mi estas nur senreliefa ano de mia organizaĵo, tamen tia ĉi modesta maniero helpas por UEA, kaj donas al mi la fieron, ke mi povas partopreni, kaj, eĉ preni la voĉon en gravaj aferoj, praktike aŭ teorie. 

Ĉu oni povas pligrandigi kaj varbi novajn membrojn en UEA,  tio ĉi estas malfacila tasko, sed eble. Proponitaj metodoj priskribitaj en novembra mumero de revuo "Esperanto' indas kaj iras en bona direkto.
"La Komisiono pri Strategitaj Demandoj bonvenigas konstruan kritikon kaj kunlaboron. Precipe interesaj estas reagoj de grupoj kaj asocioj surbaze de iom vasta  diskuto; sed ankaŭ informitaj komentoj kaj proponoj de unuopuloj estas bonvenaj".
La lasta frazo devenas de Strategia bazo por UEA

Sunday, November 11, 2012

Famaj poloj- Józef Piłsudski

Hodiaŭ pasas historia datreveno de nia nacia festo. En la jaro 1918, nia ŝtato reakiris sian ŝtatecon, kaj suverenon post 123 jaroj de malliberigo. Tiu periodo, ni poloj nomiĝas, 'la dua pola respubliko'. La ĉefa arkitekto de tiamaj eventoj estis la marŝalo Józef Piłsudski. La dato 11.11, estas kompreneble ne tro precize, ĉar tio estis la procezo etendita dum iama tempo, sed fine oni konsentis pri la 11 de novembro. Mi aldonu la gravan daton 22.11.1918 - subskribo la dekreton pri bazaj dokumentoj de pola ŝtato, kaj Józef Piłsudski inkluzivas la oficon, 'Nuntempa Estro de la Ŝtato'.

Oni devas substreki, li estis tre bona strategisto, kaj la plejgrave, li havis ege fidelajn soldatojn, ankaŭ batalantojn el la antaŭaj legioj, tio helpis al li fine venki. Kion diras pri batalantoj iama ĉefministro, kaj ilia ligilio kun marŝalo. "Nur, pririgardado LIN, enrigardi lian saĝajn okulojn, bonajn okulojn, aŭdi lian voĉon ... ĉio ĉi faris al ni neforgeseblan unikan etoson en la vivo, la fiero kaj feliĉo".

Tamen, historistoj, kaj, diversaj enketoj diras preskaŭ unuanime, li estas la plej granda polo de la XX jarcento.

Hodiaŭ, okazas en diversaj urboj de Polujo, manifestacioj, okaze de ĉi tiu festo, en Varsovio eĉ 11 diversaj organizaĵoj faris marŝojn, kaj paradojn. En mia vilaĝo, ankaŭ lokaj oficistoj surmetis la florojn ĉe la monumento.

Sunday, November 4, 2012

La naturo - troglodito

Ĉu, ĝi estas la reĝo de la birdoj.
De longa tempo, mi observadis tiun ĉi birdeton, sed pro ĝia vigleco neniam kaptis la okazon fari fotografio. Hodiaŭ, mi sukcesis tion fari. Ĝi estas la plej eta el la birdoj, iomete similas paseron, se temas pri plumoj, nur. sed la korpo memorigas la pilkon.  La mallonga vosto estas karakterize krute suprenigita. Kvankam ĝi estas insektomanĝanto, ĝi povas resti ĉe ni, ankaŭ vintre, ĉar mi ĝin vidis dum la lasta frosta vintro. Mi, do, pripensis, kion mia troglodito manĝas. La birdo estas tre zorgema, kaj inter vepro ĝi ĉiam klopodas pri nutraĵo. La araneoj, larvoj, insektoj, kaj vintre, semeroj estas ĉefa nutraĵo. Ties movoj dum ĝi enŝoviĝas aŭ grimpas estas senĉesaj pli ol rapidaj; ties mallongaj flugoj estas tujaj kaj rektaj, sed ne konstantaj, ties etaj rondoformaj flugiletoj zumas dum ĝi flugas el arbusto en arbuston. Mi jam scias la kutimon kaj loĝadondon  la birdeto. La plej parte ĝi lokiĝas en la bordo de lageto. La perfektaj kondiĉoj por nokta ripozado.

Denove, la nova tasko por mi spekti la pluan sorton de mia troglodito, kaj precice trovi mistere kaj singardeme la neston de tiu birdo.

Thursday, October 18, 2012

Agrikulturo - abeloj

Ŝarĝita abelo kun poleno/flava/
Abeloj taksas nian medion, ĉu ĝi estas toksa, se tio aperiĝas, ili tuj toksiĝas kaj fine pereas. Por tio abeloj montras al homoj, ke minaco povas esti danĝera por ĉiuj vivantoj, kaj oni devas elimini fonton de la toksiĝo.

Se vi demandus min, ĉu zorgo, laboro pri abeloj estas facila, do, mi respondas, jes. Sed estas grava kndiĉo, oni ne povas timi abelojn, se vi tion plenumos, do venko certa.

La lastaj tagoj estas favoraj, ĉar dum tago estas sune, kaj varme, ankaŭ abeloj estas kontentaj pro tiu ĉi vetero. Ili volonte elflugas el abelejoj, kaj profitas freŝa aero.
Nekredeble, ili ankorŭ preparas nutraĵon por malvarmaj monatoj, kaj laboreme alportas polenon al abelejoj. La koloro de la poleno estas diversa; blanka, bruna, oranga. Sed kvanto sur iliaj piedetoj estas varia, unuj havas abundon, kaj alia ne tro.

Mi ankoraŭ aldonu, ili tre gardas sian truon en abelujon, kaj forpelas vespojn aŭ muŝojn, ĉar ene estas ilia trezoro.

Ĉi jaro, se temas pri miaj abeloj estis favora, ĉar el unu familio, fariĝis ankoraŭ du familiaj svarmoabeloj. Kaj, du nekstaj forkuris de mia ĉirkaŭaĵo. Sed, mi deprenis nur 10 litroj da mielo. Finfine mi havas nun tri abelojn. /Dum la lasta vintro mi perdis 3 svarmoabelojn/

Tuesday, October 16, 2012

De socialismo al kapitalismo

mia legitimilo
Sub tiu ĉi titolo mi prezentas novan kolumnon. Mi longe pripensadis, ĉu preni la temon, sed fine konstatis, ja, mi vivis pli longa periodo en socialisma lando, do, mi havas la  rajton ion priskribi.
Sed, ĉu mi estos objektiva, tamen, mi zorgos skribi veron, nenion kaŝi, ĉar tio estus kontraŭ mi.
 
 Mia imago pri alia sistemo socia estis nenia, iam juna knabo. Ni ĉiuj geknaboj estis tiel edukataj, ke la socialisma sistemo estas la plej prava kaj bona. Oni kriis, vokis, nur la vojo tra, kiun ni iras, daŭros senĉese.

La fotografio prezentas mian legitimilon lernejan, kun mia vizaĝo /1963/, sube, ni vidas la stampon, kun titolo de mia lernejo meza. "la Teknikumo de Industrio de Sukerfarejo"

Sunday, October 7, 2012

La aŭtuno - 2012

,eĉ fungoj ne kreskas...
Ĝi alvenis tre rapide. al mi jam troaĝulo, la tempo kuras tro rapide, precipe aŭtunaj tagoj, kiam mi ellitiĝas, kaj pensas kian urĝan taskon dum hodiaŭa tago entrepreni. Jes, mi elektis, hodiaŭ mi faros ... , poste evitentiĝis, ke mi ŝanĝis la decidon.
La tago pasas, kaj mi denove enlitiĝas, kia proza realo por mi, kaj nia tuta homa gento.

La ĉijara aŭtuno estas plue ege seka, eĉ fungoj ne kreskas konvene, malgraŭ eta varmeco, kvankam pomoj ĉijare abundis, sed ĝenerale, ĝi aspektas ĝis hodiaŭa tago milde, kaj kviete.

En mia lando funkcias jenaj diroj: 'Pola ora aŭtuno' /polska złota jesień/, tio certe deveni  de oraj, kaj flavaj folioj de arboj.
La dua diro, 'Virinega somero' /babie lato/ tio deveni de araneoj, la fadenoj, kiuj konstruas araneojn, kaj ili poste ŝvebas en aeron. Sed, verdire mi ne scias veran ligilon inter la virino kaj aranejaj fadenoj.

Friday, September 28, 2012

La lageto- 14

La akvo sufiĉe varma, do ...
Hodiaŭ, mi petis edzinon, faru al mi fotografion, kiam mi laboras ĉe la lageto. Ŝi plenumis mian peton, sed ankaŭ aldonis, por kio vi faras tion maljuna azeno. La foto estos kiel memoraĵo, mi respondis. Jes, kompreneble ne temas pri fotografio, sed  pri mia peza laboro, eble al aliulo senbezona. Ankaŭ mia edzino tiel pensas, vi faras senutilan taskon, krome vi ne estas junulo, kaj, ŝparu la sanon, ja, la sano estas kiel juvelo. Verdire, ŝi pravas, mi estas maljuna obstnulo, kiel azeno,  sed kion fari, mi tiun laboron ŝatas. Kaj, kiam mi riparas, korektas aŭ rekonstruas etan distancon de bordo de lageto, mi sentas kontentiĝon.


La akvo sufiĉe varma, do mi povas estadi en ĝin, ankaŭ vetero permesas al la laboro.

Tamen, mi pensas, ke mia skulptaĵo akva ne estos neniam finota, ĉar skulpti, labori en akvo, oni povas kompari simile, skribi per bastono sur akvon.

La nivelo de akvo en la lageto - 41 cm, informo por mi.

Sunday, September 16, 2012

Sen kategorio- poezio

  De kiam estos vi edzino

De kiam estos vi edzino,
Amata mia laŭ destino,
Por ni malfermos sin ĝardeno,
Brilplena, luma ter-edeno.

Por ni aromon spiros floroj,
Vinberaj fluos bonodoroj,
Kaj de cejanoj kaj rozaro
Kisata estos via haro.

Ni iros sole, enmedite,
De sunradia or' pentrite,
Kaj inter arboj, senparole,
Promenos ni kviete, sole.

Al ni branĉetoj verdaj pendos,
Narcizoj supren sin entendos,
Kaj de falanta flor' tilia
Kovriĝos kara kapo via.

Mi vin per blankaj rozoj kronos,
Per miozotoj blue zonos,
Ornamos per filik' magia,
Kaj mondon faros pli radia.

De kiam estos vi edzino,
Amata mia laŭ destino,
Por ni al tiu mirĝardeno
Malfermos pordon amopleno.


* vortoj- Kazimierz Tetmajer, tradukis - Julian Tuwim

Sunday, September 9, 2012

Ekologio 5


Ekologio estas scienco studanta rilatojn inter vivaj organismoj kaj ilia vivmedio, t.e. ĝi estas la fako, kiu celas kompreni la funkciadon kaj evoluon de la ekosistemoj, rilatojn inter vivantaj specioj kaj ilia vivmedio, kaj ekvilibrojn estiĝantajn en la natura medio aŭ ĉirkaŭumo. Tiu kompreno atingeblas per observado, eksperimentoj, post kiuj eblas elpensi klarigajn teoriojn pri la koncernaj fenomenoj. Ankaŭ la rilatoj de la homa specio kun la natura medio povas esti tereno de ekologio. Tiu termino originas de la greka lingvo: οἶκος, "domo"; -λογία, "studo pri")

Tiel difinas ekologion vikipedio.
Sed, nuntempe la esprimo ekologio estas pli larĝa, ĝenerale temas pri mediprotektado.

Estas landoj en la mondo, mi ne nomigas ilin, kiuj ne traktas Ekologion serioze. Kial? Ĉar, homoj de tiuj landoj postulas pli kaj pli grandan konsumadon, vojaĝojn senutilajn, k.a.
Ni prenu la lastan konferencon pri ŝanĝo de klimato en urbo Durban, nenia pozitiva rezulto.

Sur la foto ni vidas du vazojn kun bukedoj, unu el bukedo estas artefarita kaj la dua devenas el herbejo. Kompreneble herbaj floroj protektas medion, kaj mi preparas ĝin  sennenia kosto. Sed, ili ambaŭ plibeligas hejmon.

Friday, August 31, 2012

La somero - 2012

Nur restis flaroj de la somero en glasaj skatoloj.
La nuna somero estas bela periodo en mia regiono, ĉar vetero estis ĝenerale favora al ni. Sed, okazis ankaŭ en mia lando en aliaj regionoj egaj pluvoj kaj tornadoj. Kvankam ĝi laste estas senpluva. La temperaturo atingis eĉ 35 gradojn, al mi tio estis tro granda. Sed varmegoj certe jam pasis.
Mi, paŝo post paŝo preparas al aŭtunaj tagoj, sed tio ja ne novaĵo, ĉar tia estas vico en la naturo. Ĝuste, la naturo estas prudenta, ĝi scii kion fari, kaj ni homoj nur konstatas, konfirmas, ke la naturo estas saĝa. Gravas, ni ne malhelpu al ĝi per malprudentaj faroj, ŝparu la naturon.
Jes, la somero evidente iras al fino. La plantoj velkas kaj flavas. La birdoj ankaŭ ĉesis kanti. Do, iomete mi domaĝas pro tio.

Thursday, August 30, 2012

La lageto - 13

La eta lageto, dekstre, la akvo kun abunda cilio /lemno/
La vivo en la lageto vigle evoluiĝas, mi tion vidas. Kvankam, nivelo de akvo tre malaltiĝis, ĉar manki la pluvon, laste serioze pluvis la 7an de julio, /al la lageto mankas alfluoj/. Ankaŭ tre forvaporiĝi akvo el la lageto pro varmo, krome grandaj arboj ĉerpi multe da akvo. Sume, la nivelo de la akvo hodiaŭ estas -37 cm, laŭ normala nivelo, -+zero, /mia fiksita mezuro/.
Nun, ĉefe mi flegas la bordojn, t.s. riparas damaĝitajn pecojn de lageto, ankaŭ surmetas sekaj branĉoj kaj  enfosas bastonoj por ke fortigi bordojn, ĉio ĉi kovras per torfa koto eltirante el fundo de lageto.  La laboron mi komencis antaŭ unu monato kaj tio daŭras de tempo al tempo.
Jes, de monato mi iom ekis laboro, ĉar mi permesis al diversaj herboj ankaŭ medicinaj kreski ili. Kiom da variaj herboj kaj grandiozaj ili estas!
Vere, mi havas du problemojn, manko de akvo en lageto, kaj tro mulete da fiŝoj etaj en ĝi.

Foto bildas: eta lageto enplektita sur lageto kun insuleto, estonte sur ĝi estos floroj, tasko al venonta jaro, eble?

Sunday, August 19, 2012

Tio kaj alio - forcejo

Jen, la eta forcejo
Laste, mi ricevis de konatuloj forcejon senpage, ĉar al ili ĝi malhelpis sur la korto. Do, mi kaptis la okazon kaj transportis  ĝin al mia loĝloko. Kompreneble, mi  ĝin transportis en pecoj kaj poste konstruis proksime de la domo kun mia filo denove kiel tuto. La laboro estis simpla, sed ni devis esti atentema pro glasoj. Tamen, mi konstatas, ke metala konstruaĵo estas ne tro fortika kaj ĝi fleksiĝas.

Al mi tio estos nova sperto, kaj aldona laboro, kvankam ĝi estas ne tro granda, kaj tamen tio postulas iom da tempo kaj forto de mia flanko. Sed mi estas kontenta pro nova tasko.

Sunday, July 29, 2012

Tio kaj alio - rikolto

Ili ambaŭ rikoltas, ankaŭ bezonoj estas la samaj
Antaŭnelonge komenciĝis en mia lando rikolto. La vetero estas konvena, sed de tempo al tempo malhelpas pluvo. Oni antaŭvidas rikoltan kolekton malpli grande ol pasinta jaro. Ĉefe kaŭzis severa vintro, ĉar vintra greno pereis dum senneĝa kaj frosta vintro.
Tio tuŝis ankaŭ min, kvankam ampleksis 2 hektarojn.
En hodiaŭa tempo rikolto pasas rapide, kiam vetero estas favora, sed mi memoras tempon, ke ĝi daŭris tre longe.
Viroj hakis la grenajn spikojn, kaj virinoj ligis garbojn. Poste, precipe ne tro plenkreskaj knaboj starigis ilin en stakoj, ĉirkaŭ 10-20 garboj. Tio estis peza laboro, mi ankaŭ tion faris. La vojo estis ankorau pli longa por havi belan grenon, kaj fine la panon.

Sunday, July 8, 2012

La naturo - oriolo 1

sendefenda ido de oriolo
De frua mateno ĝis vespero ĝia kanto sonas ege laŭte kaj serene, jam ĝi vekas min je la 3-a horo matene. Temas pri birdo oriolo. La paro de tiuj birdoj 'loĝas' proksime de mia domo. La birdoj lokiĝis sia nesto sur alta saliko, sed devas esti multo da salikoj, pro tio ili esti pli maldanĝeraj. Ne nur bela karakteriza kantado, ankaŭ ĝiaj plumoj beligas la korpon. 
Tio okazis antaŭ du semajnoj, ege pluvis, kaj mi irante ekaŭdis bedaŭran voĉon de nekonata birdeto. Min tio ekinteresiĝis, do mi entreprenis serĉi ĝin, finfine birdeto jam estis en mia mano. Kiel ĝi kriis kaj imitis bekpikadon. Ĝi ne scipovis flugi. Malgraŭ mia helpo, post unu tago ĝi mortis, tio estis ido de oriolo.

Saturday, June 30, 2012

Tio kaj alio - festeno

Hodiaŭ okazigas en mia vilaĝo, festeno, kiu kolektis multe da homoj el proksimaj vilaĝoj. Oni preparis diversajn konkursojn, krome, komunuma asembleo kantis popolajn kantojn. Kaj kompreneble oni povis trinki, manĝi, danci, ĝenerale estis gaje kaj simpatie.
Tia ĉi aranĝo arta asimilas homojn kaj proksimiĝas al pli bona interkompreniĝo. Kvankam vilaĝo Kikół ne estas tro granda urbeto tamen homoj tre volonte ludas kaj ŝatas liberan tempon aktive trapasigi ĝi. Sed, mi persone pensas, ke similaj aranĝoj oni povis aranĝi pli ofte, ĉar gejunuloj trovas sian lokon en propra vilaĝo kaj ili ne serĉos forte "alian mondon".

Wednesday, June 27, 2012

La somero - 2012

La bukedo de kampaj floroj: cejano, agrostemo, papovo kaj delfinio.
Kvankam la nuna kalendara somero ekis antaŭ nelonge, sed verdire ĝi daŭras jam de la majo, ĉar la temperaturo tage akiradis super 20*C eĉ 32*C. Bedaŭrinde, regis seka vetero pro tio multe da plantaĵoj velkiĝis precipe sur sablaj kampoj. Sed la vetero ŝanĝiĝis jam de 13 junio, ĉar pluvis, la pluvado, ekzemple, 20.06 - merkrede pluvegis intense.
La pluvo savis niajn kampoplantaĵojn, herbejojn, arbarojn, ĉar ĝi donis "manĝon" al ĉiuj.
Mi persone ekĝoiĝis pro plialtiĝo de la akvo en mia lageto, la situacio aspektis danĝere.

Somere, mi promenas inter la kampoj kaj admiras belecon de la naturo, precipe kampaj floroj liveras al mi ĝojiĝon.

Sunday, May 27, 2012

La taglibro

Kiom da homoj en la mondo tiel propraj prioritatoj, ili estas gravaj aŭ ne tro, eble ili estas similaj, sed certe ne la samaj.
Ni volas eternigi niajn pensojn, faroj, adoj, k.a. Pri miaj, mi jam skribis en la antaŭ alia noto. Sed nun pri legado de la toglibroj. Estas bone kiam oni legas ilin, tiam la aŭtoro estas kontenta kaj tio lin stimulas al plua daŭrigo, sed ankaŭ okazas, ke mankas la legantoj, do plej parte la aŭtoro forĵetas kaj rompas sian laboron.

Ĝis nun mian taglibron vizitis legantoj el 60 landoj, mi tion ĉi scias je la statistiko. Mi instalis statistikon el du diversaj firmaoj, sed ili ne estas tro precizaj. Ekzemlo, amiko, kiu min vizitis el Urugvajo /mi estas certa pri tio/ alia firmao, alĝustigis al la lando Kolombio.

Sur dekstra flanko de la blogo mi instalis flagojn de la landoj, kaj, oni montras nur 12 flagojn, aliaj oni povas vidi, kiam vi klakos la vorto "vistors".
Kara leganto, se vi havos malfacilaĵojn doni komenton, bonvolu skribi al mia propra adreso vidata en mia profilo.

Sunday, May 20, 2012

La lageto - 13

Sur la blanka kampo estas mia trezoro, kaj laboro
Mia lageto, en ĝi fluas la vivo, precipe al ranoj kaj fiŝoj. Sed aliaj estaĵoj ankaŭ signas sian estadon. Ĉiuj kolektive vivas, sed bedaŭrinde unuj manĝas la aliajn.
Pri la lageto mi jam iam skribis, kaj nun prezentas la bildon de ĉi tiu lageto. Sur centro de la lageto estas 'insuleto' kaj sur ĝi tri 'rivereto'. Ankoraŭ la plej grave, fortigi bordojn, tio ankaŭ mi faris kaj faras, ĉar akvo eĉ ŝtonon rompi. Kiam mi uzas vortojn, insuleto kaj rivereto, tio estas vero. Tuta longeco de insuleto ĉirkaŭ 120m. Kiom da laboro mi enmetis en ĉi tiu entrepreno, nur mi mem pri tio scii. Mi kreis tion mane. En mia kapo mi trovas ion novan. Kial mi ĝin faris?

Friday, May 18, 2012

La ekskurso- Skępe

 La monakejo en Skępe
Simile kiel dum pasinta jaro mi vizitis la urbeton Skępe, bicike. Mi ĝuste trafis belan veteron, do veturado sukcesis plene.
Al urbeto kondukis min kontraŭa venteto, sed la suno kaŭzis varman veteron. Nur de temop al tempo kemia odoro ne estis agrabla el proksimaj terkampoj, ĉar agrikulturistoj aplikis herbicidojn.
Krom bicikla agrableco, mi devis esti en nia regiona ofico pri agrikultuo.
Revenante mia biciklo iomete difektis, ĉar mi laboris preskaŭ nur unu la piedon,  sed fine mi lace atingis mian domon. Entute mi biciklis ĉirkaŭ 50 kilometrojn

Tuesday, April 17, 2012

La printempo - 2012

Ĝi post momento estos libera.
Kia kaprica nuna printempo, ĝi ankoraŭ ne gastiĝas plenplene. La birdojn jam anoncis pri ĝi antaŭ du monatoj pere bela kantado kaj sia vigleco. Ili serĉadas la lokon por nestoj kaj nun aranĝas siajn nestojn. Imagu, ke sturnoj eĉ okupis nestojn de paseroj al sia bezono kaj akomodas pli larĝajn nestojn, kaj tio okazas sub mia tegmento. Strange, sed mi permesas al tio.
Plue la merlo jam finis aranĝi la neston sur alta saliko, ĝi faris tion precizie kaj laŭeble sekure. Kaj, Alia birdo, la anaso sidas probable tri semajnoj sur ovoj en la sama loko kiel en pasinta jaro, mi supozas, ke ĝi estas ankaŭ la sama.

La vetero ne estas favora al ni, ofte blovi ventoj precipe nordaj malvarmaj, hodiaŭ matene estis nur 0*C. Ni devas varmigi la ĉambrojn, ankaŭ manki la sunon. La arboj komencas iomete verdiĝi kaj herbejoj ankorŭ flaviĝas.

Sur la foto savita sturo, kiu estis eltirtita el profunda tubo.

Friday, March 30, 2012

La naturo - gruo

Miaj kokinoj ne vidis ankoraŭ tiujn grandajn birdojn, la unua  rimarkis ilin virkoko, do ĝi anoncis pri tia evento per sia karakteriza voĉo kaj ĉiuj rapide forkuris.  La situacio estis tre simpla, ĉar paro de gruo vizitis mian herbejon serĉante la nutraĵon. Estas
frua printempo, do gruoj serĉas ĉie la manĝaĵon. Ili volonte manĝas, semoj, ranoj,
moluskoj, fiŝoj, insektoj.
Ili havas laŭtegan voĉon kiel trumpetado “kru-kru”. Mi rimarkis, ke   ili sufiĉe frue revenis el varmaj landoj, kaj estadis proksime de nia regiono. Mi ankoraŭ precize ne konas kiom da paroj estas en nia distrikto.

Monday, March 19, 2012

La lageto - 12

Oni vidas nur etaj pecoj de la glacio
De hodiaŭ mia lageto jam sopiras, ĉar faco de la akvo estas preskaŭ senglacio. La tiu ĉi procezon helpis milda okcidenta vento.
Miaj okuloj ĉion observis kaj la koro ĝuis okazintaĵon. La mola glacio dispartiĝadis en grandaj pecoj kaj sekve ili malpligrandiĝis ĝis la etaj. Varma vento malfaris la produkton de la vintro - dikan glacion  transformis en la akvo.
Mi hodiaŭ nenion faris, nur suspektis detale ĉion, kaj pensadis pozitive pri baldaŭa printempo.
Eĉ sovaĝaj anasoj ĝuis vastecon de tia lageto kaj gaje banis en ĝi. La historieto tiel banala, sed ĝojiga al mi kaj al birdoj.

Sunday, March 11, 2012

Sociaj kaj politikaj aferoj- pensioj

En Pollando nune oni diskutadas pri pensioj, en ĝi prenas la voĉon diversajn mediojn. Temas pri plialtigo de aĝo ĉiuj homoj de 65 ĝis 67 jaroj. Du regantaj koaliciaj partioj /'Civitana platformo' kaj 'Agrara partio'/ opinias  diverse en tiu ĉi sama afero. La tria /'Movo de Palikot'/ apogos la projekton, sed ĝi krome starigi kondiĉojn, postulas konvenajn privilegiojn, ekzemple, la imposto al eklezio preĝeja, k.a. La opoziciaj partioj / 'Leĝo kaj justeco' kaj 'Socialdemokratoj' / kompreneble kontraŭas la projekton.
Se temas pri 'Agrara partio', mi pensas, ke ĝi finfine apogos la planojn, ĉar ĝi devus forlasi la koalicion, kaj samtempe perdi multe da postenoj al siaj partianoj kaj aliaj apogantoj. En venonta tempo eĉ marĝeniĝon de tiu partio.

La ŝanĝoj, nacia registraro projektas enkonduki en agadon venontan jaron, 2013, sed grade plialtigante la aĝon pensian ĝis 2020.

Thursday, March 8, 2012

La vintro- 2012

Kaj nun similas, ke printempo venis, ĝi ĉeestas, ĝi estis nur iluzio. La 29a  de februaro, varma kaj sunoplena tago,  odori  printempe. Eĉ la abeloj jam deklaris pri ĝi, kaj elflugis el la abelujo amase. Ilia ĝojo estis granda kiel ankaŭ ilia kvanto. Tutan tagon ili dancis, ili lernis kun la medio, la medio restas la sama, sed en ĉirkaŭaĵo nur griza  kaj nenia manĝaĵo por ili. Ili ankoraŭ bezonas atendi pacience konsoli unu la alian. Sed, ili vidas la sunon post tiel longa mallumo, do la ĝojo por ili plena.
Hodiaŭ estas ĵaŭdo, la 8a de marto,  kaj tre malvarme ekstere, la temperaturo de -5 °C, kaj en aliaj partoj de la lando eĉ - 15 * C.
Pri detalo kaj resumo de la vintro 2012 ankoraŭ, mi skribos poste. La fotografio prezentas mian lageton kovrita per neĝo, dum profunda dormo

Tuesday, February 28, 2012

Tio kaj alio - kaprino

Tiu ĉi historieto okazis vere, hieraŭ. Unu el etaj kaprinetoj, neatendite eksiĝis de sia bestokuŝejo kaj forkuris, komence tra grundo sekve sur maldika glacio de la lageto. Kaj, plue rapide enpaŝis en arbustoj kun alta seka herbaĵo. Mi tion ĉi vidis kaj tuj entreprenis agi por kapti ĝin, sed senrezulte. Tuj, post nelonge, mi alvokis edzinon kaj kune komencis serĉi ĝin. Mi prenis eĉ kaprinon de tiu ĉi kaprineto, por ke ĝi alvoku  sian 'infanon', krome edzino prenis la duan suĉbesteton en manoj, kaj ni tiel maniere serĉis perdinton. Ni krozis kun bestoj trans densaj arbustoj, samtempe la bestoj blekadis bedaŭrajn, malserenajn serenadojn,  en certa espero havi sukceson. Ni vagadis 5 horojn senrezulte. La varbanta kaprino kaj ido preskaŭ perdis la voĉojn pro konstanta blekado Eĉ ŝajnis al mi, ke mi, en la unu momento sukcesos kapti ĝin, sed ĝi estis pli lerta ol mi kaj forkuris. Kiam oni aŭskultas voĉon de ido de la kaprino, tio ĉi rememorigis la ploron de suĉinfano, tiel plena doloro kaj bedaŭro.
Mi ne troigas, miajn okulojn esti malsekaj pro malpovo dum serĉado, sed mi havas tamen esperon, ke ĝi trafis en homaj manoj, aŭ havis mallongan morton.
Verdire, mi travivis ege tiun ĉi perdon de la kaprineto, tiel ĉarma kaj vigla besteto.

Monday, February 13, 2012

La naturo - soriko

Irante hodiaŭ dum frostan matenon
sur dika glacio de mia lageto,
mi rimarkis etan beston.
Ĝi aspektis, kvazaŭ rapide fuĝanta ŝrŭbeto.
Sed piedetoj jam estis senmovaj,
nur ili tuŝis duran glacion kaj korpo kiel ŝtono.
La vosto rememorigis la sagon de l' arko,
kiu strebis transporti korpeton al sekura varma loko.

Ĉu ĝi intencis promeni,
aŭ serĉi nutraĵon, eble viziti konatojn,
tio nur restos mistero?

Elirante ĝi el varma dometo
ne supozis, kaj ne sciis, kio estas frosto.
Nur ĝi estis certa atingi elektatan celon.

Ĝi faris tion nokte,
ĉar nokto estas pli sekura ol tago,
romantike, la lumanta luno, brilantaj steloj.

Tiu ĉi historieto okazis sur faco de la lageto,
kaj trafas ne nur priskribitan besteton - sorikon

Sed, ankaŭ dum la vintro pereas birdoj kaj bestoj,
pro malvarmo kaj manko de nutraĵo.
La naturo, ĝi estas bela,
sed samtempe tiel kruela.

Friday, February 3, 2012

Tio kaj alio - kanteto

Tiu ĉi la kanteto orgini de pola regiono 'Mazowsze'- legu- mazovŝe, Kaj traktas pri la vivo kaj la morto humore. La kanteto tradukis el la pola lingvo la fama pioniro de esperanta movado Antoni Grabowski.

Iras Maciek
Kun batil' ĉe zono iras Maciek voje,
Ekantante iam; tindirindi - ĝoje.
Se iu baras straton, Ricevas frapbaton,
Oj dadana...
   Ho, ve, malsaniĝis Maciek nia kara,
   En drinkej' ne estis dum vespero kvara,
   Jam al ni ne kantas,
   Bieron ne aĉetas.
   Oj dadana...
 
Mortis Maciek, mortis, venis lia horo.
Pacon la eternan donu Di-Sinjoro.
Li estis brava viro,
Ĝis lasta spiro.
Oj dadana...
   Nia Maciek kuŝas sur kverka tabulo,
   Se muziko ludas, dancus la mortulo.
   Mazuro aliforte
   Moviĝas eĉ postmorte,
   Oj dadana...

Klarigoj: La pola titolo de kanteto- 'idzie Maciek'
          'Maciek'- antaŭnomo de la heroo
           'mazuro'- speco de la danco
           'oj dadana- alkantado

Friday, January 27, 2012

Sociaj kaj politikaj aferoj

Al mi la pakto ACTA ĝis nun estis nur, literumoj ,kaj eĉ nenion signifa. sed kiam junaj poloj en niaj grandaj urboj, Wrocław, Poznań, Lublin kaj aliaj komencis protestojn sur la stratoj kontraŭ la pakto ACTA, do mi ekinteresiĝis pri ĝi. Ni poloj eksciis pri ĝi en la lastaj tagoj, kiam nia ŝtato esprimis volon kaj determinon  subskribi ĝin en Tokio. Kaj finfine la pakto estis subskribita fare de ambasadoro en Japanio, malgraŭ protestoj de miloj junaj poloj. Estas strange, ke nia registraro diras, ankoraŭ okazos diskutoj kaj kunsidoj kun interretanoj. Jam post fakto, kia pensado.
Kiam mi aŭskultis en nia radio, ke unu parlamentano de EU donis la voĉon "por", sed aliaj ankaŭ, kvankam li kaj ili, ne konis la aferon, do mi demandas, ĉu ili bone plenumas siajn devigojn. Aparta afero, iliajn privilegojn kaj troigan salajron, al ni simplaj civitanoj, tio neimageble, kaj nejuste.
Europa Unio kalkulas 27 landojn, kaj du el ili ne subskribos la pakton Cypro kaj Slovakujo.
Mi komprenas, oni devas protekti aŭtorajn rajtojn, sed jam ekzistas diversaj malpermesoj. Pri kio iras en tiu ĉi pakto, eble temas pri cenzuro aŭ ion alia...

Kaiam, junaj homoj protestas grandskale, nia ĉefministro diras kaj paciencas, ankoraŭ la pakton devas proklami la pola parlamento kaj fine meti subskribon,  prezidento, do la afero malferma.

Friday, January 13, 2012

La vintro- 2012

Ĝisnuna vintro en mia regiono tute ne rememorigas la antaŭan  vintron, tiu ĉi 2011. La diferenco principa, nun malabundi  neĝon kaj froston, la aero atingi plusan temperaturon. Mi eĉ aŭdis, ke sude de mia lando elflugis abeloj el abelujoj, ĝi estas danĝera simptomo al ili.
Oni diras, ke de tempo al tempo okazis simila situacio ankaŭ en aliaj periodoj, do klimatistoj trankviliĝas homoj pri iom stranga vintro kaj diras, ĉio en ordo. Kvankam la samaj klimatistoj prognozas baldaŭ veran vintron. Ĉu kredi aŭgurojn, ja hodiaŭ 13a januaro. Sed sincere konsideri la vetero ĉiam estas ne videbla.

Miaj okuloj ĝojiĝas preskaŭ ĉiutage al la bildo - tri paŝantaj kapreoloj sur grenvintra kampo, ili jam alkutimiĝis al mi, mi tiel pensas. Certe unu el ili naskiĝis proksime de mia domo en apudaj arbustoj, do mi vere protektas ilin, kiam alvenis ĉasistoj, mi ilin forpelis. La ĉirkaŭaĵo al kapreoloj vere estas maldanĝera kaj kvieta, antaŭ ĉio malproksime de aŭta movo kaj malĉeesto de homoj

Saturday, January 7, 2012

Sen kategorio, - pensoj, amikeco

Se la amikeco taksiĝas, en nia hodiaŭa epoko, kiel elementoj de delikateco kaj humanismo, en antikvaj epokoj, dum kiuj, pli multe superregadis  la spirita kaj morala elementoj, ili havas pli fortan rekonon en la vivo de la homoj.
Laŭ la klasika percepto, la amikeco konsistas el faroj kaj vortoj. Mi pensas, ke ambaŭ faktoroj estas same gravaj, sed detale konsideri, farojn, kompreneble bonaj, superpeziĝas ol vortoj. La amikeco sen faroj estas senvalora.

Tial Aristotleo diras  "Perfekta estas la amikeco de la bonuloj, kaj virto de la similuloj". Kiam, mi konsideras el ĉi tiu frazo, vortoj, 'bonulo' kaj 'similulo', kia bela perfektaĵo, ĉu ĝi ekzistas? Certe jes.  Sed pro atingi ĉi tiun celon, oni devas plenumi bazan kondiĉon, esti bona je ĉia paŝo de la vivo. Kaj, vere difini similulo, al mi estas malfacila, eble tio signifas bonajn rilatojn en edzeco, aŭ, el nia esperanta kampo,- homoj paronantaj la saman lingvon.

Kiel oni taksas la sencon de la amikeco, por ke ĝi bone funkciu, kaj evoluiu, oni devas plenuni la antaŭkondiĉoj inter diversaj indiduoj, grupoj, rondoj, asocioj, kluboj, k.t.p. La simileco en la opinioj, en la pensmanieroj kaj en preferoj, en la aspiroj, en la interkompreniĝo kaj en konfido. Ĉi tiuj elementoj estas la kondiĉoj, kiuj kreas la amikecon, sed por ĝia starigo estas bezonataj aliaj ecoj: la repaciĝemo, la sincero, kaj la kredo. Iomete pri la kredo.
Ni esperantistoj ĝuste  havas la kredon al nia Esperantujo, larĝe komprenate. Ni devos verve vivi en nia kredo, kaj ĉiutaga gastamo inter esperantistoj. Mi pensas ankaŭ pri la retejo, ĉar la reto estas ega potenciala potenco.
La spirito de la kreinto de la lingvo Esperanto, spronu la krean impulson, kaj amikecon, por ke nia ideo ne forperdoĝu.