Sunday, January 22, 2023

Januara Ribelo -1863

La 22-an de januaro ĉi-jare estas la 160-a datreveno de la eksplodo de la Januara Ribelo. Fakte, kial ni memoru ĉi tiun eventon, kiu okazis antaŭ tiom longe? La Januara Ribelo, finanta la epokon de grandaj naciliberigaj ribeloj, estas la plej longa kaj plej bone reflektanta la spiriton de la Romantika epoko en Pollando. La ribelo finiĝis per malvenko, sed ĝi alportis certajn efikojn. Kiel ili estis kaj por poloj kaj por Rusio? La rektaj sekvoj de la Ribelo de 1863-64 estis ege doloraj por poloj. Temas pri vasta "gamo" de subpremoj celantaj ĝiajn partoprenantojn: la nobelaro, urbetoj, kaj la katolika pastraro. Kaj tiuj subpremoj estis: mortkondamnoj kaj malliberejoj, deportadoj kaj konfiskoj; forigante la restaĵojn de la aŭtonomio de la antaŭa Regno de Pollando (ĉi-poste referite kiel "la Vistula Tero"). Rusigaj tendencoj ankaŭ estis formaligitaj en la Regno, kaj - laŭ eĉ pli granda mezuro - en la Prenitaj Teritorioj, kie la influo de poleco estis definitive eliminita. La rezulta post-ribelo traŭmato rezultigis longperspektivan socian depresion.

No comments: